2023 was een boeiend jaar voor FairFin, waarin we extra inzetten op de structurele verandering van het financieel systeem. Wie weet zag je ons wel verschijnen in de krant? Of las je over onze acties en onderzoeken op social media? Misschien volg je FairFin via de nieuwsbrief of nam je deel aan onze acties? In ieder geval ontdek je hieronder onze hoogtepunten van 2023 en lees je wat 2024 voor FairFin in petto heeft.
1. Een rechtvaardige Green Deal?
Om klimaatverandering aan te pakken, zijn heel wat investeringen nodig. Denk bijvoorbeeld aan het uitbouwen van openbaar vervoer, korte keten landbouw, of het massaal renoveren van (sociale) woningen om hen energiebesparend te maken. Het zijn allemaal erg impactvolle projecten, maar daarom niet de meest winstgevende. De meeste privéspelers zullen deze investeringen dan ook niet maken.
De Green Deal van de Europese Unie wil privé-spelers overtuigen om deze investeringen tóch te maken. Daarom voorziet de EU publiek geld om de winsten van privéspelers te verzekeren. Zo kunnen ook financiële instellingen miljarden euro’s aan garanties krijgen wanneer een project niet winstgevend blijkt te zijn.
Zorgt deze aanpak van de Green Deal wel voor een rechtvaardige transitie? En wat zijn de alternatieven om dit Europees geld in te zetten op een manier die de samenleving op lange termijn ten goede komt? Dat legden we dit jaar uit in onze online vorming.
Heb je de vorming gemist? 👇
2. Flietermolen, duurzaam van graan tot boterham
Ook dit jaar zetten we een nieuwe grondlegger in de kijker. De Flietermolen is een coöperatieve molen die boeren, bakkers en gezinnen met elkaar verbindt in een duurzame, korte keten. Ze kopen graan van biologische boeren uit de streek, aan een eerlijke prijs. Dat graan vermalen ze tot bloem en meel, dat ze zelf verkopen en ook leveren aan lokale bakkers. Die maken er gezond, duurzaam brood van dat iedereen kan kopen. Lokale initiatieven als deze tonen dat er duurzame alternatieven mogelijk zijn om je geld te investeren. Steun jij al een lokale coöperatieve?
3. BankWijzer kreeg een gloednieuwe uitstraling
Al jarenlang biedt FairFin een helder overzicht van de ethische werking van de meeste banken in België. Deze BankWijzer staken we dit jaar in een gloednieuw jasje! Naast een gloednieuwe uitstraling en een toegankelijker design, hebben we ook enkele nieuwe functies toegevoegd. Dankzij de eenvoudige handleiding om van bank te veranderen en tips om kritisch in gesprek te gaan met je bank staan consumenten steviger in hun schoenen.
Bovendien leggen we extra nadruk op het sturen van klachtenbrieven als drukkingsmiddel. Want hoe meer mensen een klachtenbrief sturen, hoe sterker FairFin staat in zijn onderhandelingspositie met banken en beleidsmakers.
De oplettende lezer merkte op dat de BankWijzer verhuisd is naar onze eigen website: fairfin.be/bankwijzer. Uiteraard kun je de website nog steeds bezoeken door te surfen naar bankwijzer.be.
4. Het verkiezingsprogramma volgens FairFin
Het afgelopen jaar richtte FairFin haar pijlen ook op de Belgische politiek. Zo stelden we acht maatregelen voor die politici volgens FairFin moeten nemen om geldstromen in te zetten voor mens en planeet.
We verstuurden deze eisen naar alle Vlaamse partijhoofden én gingen met hen hierover in gesprek. Om de druk op de politiek op te voeren, lanceerden we een klachtenbrief die jullie massaal verstuurden. En met resultaat: al drie Belgische partijen lieten weten dat ze minstens één van onze eisen zullen opnemen in hun verkiezingsprogramma.
5. Stop de geldstroom naar nieuw fossiel
Stel dat we alle olie, gas en kool die we nu ter beschikking hebben, opgebruiken, dan stoten we al veel te veel CO2 uit om de klimaatdoelen van Parijs te halen. Toch zijn er nog steeds bedrijven die nieuwe infrastructuur bouwen om éxtra fossiele grondstoffen te ontginnen en transporteren, en dat gebeurt met ons geld.
Daarom eist FairFin een verbod op investeringen in nieuwe fossiele infrastructuur. En daar kwamen we voor op straat, samen met enkele van onze vrijwilligers. In april trokken we naar de Kouter in Gent om druk te zetten op de banken. In november nodigden we onszelf uit bij het kabinet van de minister van Financiën. We gingen met hun experts in gesprek en overhandigden een symbolische cheque van het bedrag dat banken actief in België nog steeds in nieuwe fossiele infrastructuur pompen.
In ons onderzoek ‘Belgisch geld voor nieuwe fossiele infrastructuur’ nemen we deze geldstroom onder de loep en leggen bloot welke banken in welke fossiele bedrijven investeren.
En ook jij kan meedoen. Stuur net als honderden anderen een klacht naar de Belgische partijvoorzitters en zet mee druk.
6. Activisten uit Zuid-Amerika getuigen over de schadelijke impact van mijnbouwbedrijf Glencore
Eind november kwamen onderzoekers en activisten uit Peru en Colombia naar ons land om de schadelijke activiteiten van het Zwitserse mijnbouwreus Glencore onder de aandacht te brengen.
Want bijna 50% van de leningen en underwritings van Glencore is afkomstig van Europese banken en investeringsfondsen. Reden genoeg dus om met de Europese financierders van Glencore in gesprek te gaan.
Zoals met BNP Paribas, die van 2016 tot 2023 miljarden euro’s in het mijnbouwbedrijf investeerde. De grootbank trok haar investeringen inmiddels terug, maar weigert enige verantwoordelijkheid op te nemen voor de schade aan mens en milieu die zij mee heeft gefinancierd.
Tussen alle acties en onderhandelingen door konden we de activisten strikken voor een openhartig gesprek. Hoe is hun leefomgeving veranderd sinds de komst van de mijnen? Geloven ze dat duurzame mijnbouw mogelijk is? Dat lees je in dit interview. 👇
7. Wat is de link tussen jouw geld op de bank en het onrecht tegen Palestijnse burgers?
Al tientallen jaren bouwt Israël illegale nederzettingen op Palestijns grondgebied, dat stap voor stap gewelddadig wordt ingenomen. Israël kan dit doen dankzij de wapens, bouwmateriaal en toezichtapparatuur die aan hen worden geleverd. Dankzij de bedrijven die deze goederen maken. Dankzij de banken die honderden miljarden dollars in deze bedrijven investeren, waaronder ook Belgische banken.
Dat onthult een nieuw rapport dat FairFin samen met 11.11.11 en tientallen Palestijnse en Europese organisaties opstelde. De meest opvallende investering is een lening van 84,5 miljoen euro van BNP Paribas aan wapenfabrikant Elbit, die wapens levert aan het Israëlische leger.
Daarom lanceerde FairFin een klachtenbrief waarmee we druk zetten op banken om hun investeringen in bedrijven als Elbit stop te zetten. En met succes: al meer dan 1400 mensen stuurden een klachtenbrief naar hun bank.
Nog geen klachtenbrief gestuurd? Zet mee druk. 👇
En wat in 2024?
Ook volgend jaar blijven we inzetten op een verbod op investeringen in nieuwe fossiele infrastructuur, en wel tot de verkiezingen in 2024. Gewapend met jouw klachtenmail, ons onderzoek en onze acht eisen blijven we in gesprek gaan met politieke partijen.
Ook krijgen de BankWijzer scores volgend jaar een update. Zo zullen we bekend maken welke banken hun beleid al ethischer maakten en welke niet.
In 2024 blijven we dus pleiten voor een eerlijker, duurzaam en transparant financieel systeem.
Warme feestdagen en tot volgend jaar!
