FairFin heeft reeds verschillende onderzoeken en campagnes gevoerd rond de impact van de financiële sector op klimaatopwarming door de financiering van fossiele brandstoffen. Nu bundelt FairFin de krachten met Arbeid en Milieu om onderzoek te doen naar welk soort financieel beleid wenselijk is om tot een sociaal rechtvaardige en tijdige transitie te komen. Een onderwerp dat meer dan ooit leeft en de voorbije vaak aan bod gekomen is in de media. Voor dit belangrijk onderzoek werkt Frank Vanaerschot, inhoudelijk coördinator bij FairFin, samen met Yelter Bollen, docent aan de ULB. Ze krijgen ook versterking van Bakou Mertens, bekend als woordvoerder van Students for Climate, die momenteel stage doet bij FairFin.
Verloop van het onderzoek
Het onderzoek start met een literatuurstudie, bedoeld om een relatief omvattend Nederlandstalig overzicht samen te stellen. Daarbij zullen we eerst ingaan op het ontegensprekelijke verband tussen het klimaatverhaal en de financiële sector. We bespreken bondig de schaal van de noodzakelijke klimaattransitie en kijken naar aspecten zoals de zogenaamde ‘carbon bubble’ of de aanhoudende bancaire financiering van de fossiele industrie. Vervolgens zoomen we in op de rol van een aantal ‘actoren’, ruwweg verdeeld in vier grote groepen: banken en financiële markten, publieke banken, centrale banken en begrotingsbeleid. Investeringen in infrastructuur zullen een belangrijke rol opnemen in dit verhaal.
We kijken steevast naar de manieren waarop deze actoren momenteel bijdragen aan het verergeren dan wel ‘verhelpen’ van de klimaatproblematiek, gaan na op welke manieren zij deel van de oplossing zouden kunnen worden en welke beleidsmaatregelen hen in de goede richting zouden kunnen duwen. Vervolgens bespreken we de haalbaarheid en (sociale/ecologische/…) wenselijkheid van de oplossingen die vandaag geopperd worden, waarbij we ook de afweging maken tussen interventies via de financiële markten versus meer direct overheidsingrepen.
Aan de hand van de literatuurstudie zullen we nader naar België kijken. Opnieuw nemen we dezelfde actoren onder de loep, maar deze keer gaan we dieper in op de Belgische praktijk (van banken, overheden, …). We willen vooral zien welke ‘theoretische’ ingrepen er interessant en haalbaar lijken in eigen land. Opnieuw denken we ook na over de voor-en nadelen, zowel economisch als politiek, ecologisch en sociaal.
Tot slot werpen we een blik op een aantal Europese initiatieven, met de nadruk op beleidsvoorstellen/fora waar ook Belgische actoren een rol in kunnen spelen. We denken bijvoorbeeld aan de rol van de ECB of de Europese investeringsbank, of wetgevende initiatieven zoals de kapitaalmarktunie of de bankenunie.
Hoe komen we met het onderzoek naar buiten?
De bedoeling is om binnen de drie maanden een document af te leveren dat inhoudelijk af is en dat vervolgens als zelfstandig rapport gepubliceerd kan worden. We zullen uit dit document ook putten om een aantal kortere teksten te schrijven, bijvoorbeeld als deel van aantal lopende campagnes zoals Belfius is van ons, Move your money en de divestment campagnes.
Om daartoe te komen, wordt er tweewekelijks vergaderd met Arbeid en Milieu. Maandelijks komt er een stuurgroep samen die bestaat uit vertegenwoordigers van FairFin, Arbeid en Milieu, FRDO, Minerva en VUB.
CONTACTGEGEVENS
