Via de Bankbabbel houden we je op de hoogte over het reilen en zeilen in de bankenwereld. We prikken door de groene praatjes, brengen dubieuze deals boven water en vieren de kleine en grote overwinningen.
Terwijl de kerstlampjes weer dapper proberen te verbergen dat het om 16u al donker is, voelen ook wij bij FairFin de drang om een sprankeltje hoop te verspreiden. Kwestie van niet depressief aan de kersttafel te belanden. Dus, hier gaan we:
Banken kunnen verantwoordelijk gehouden worden voor hun daden. Jawel, echt waar.
BNP Paribas kreeg dat recent te voelen. De bank werd aangeklaagd omdat ze financiele diensten verleende aan het regime van Omar al-Bashir, dat verantwoordelijk was voor de genocide in Soedan in de vroege jaren 2000. Deze veroordeling is uniek. Voor het eerst wordt een bank veroordeeld voor het mogelijk maken van een genocide, wat een precedent kan vormen voor de toekomst.
Laat dat BNP Paribas niet tegenhouden om zich opnieuw in te laten met ... welja, een andere genocide
Maar laat dat BNP vooral niet tegenhouden om zich opnieuw in te laten met… welja, een andere genocide. Deze maand brachten FairFin, 11.11.11 en internationale NGOs naar buiten dat Belgische banken - met BNP en KBC als koplopers - miljarden pompen in bedrijven die bijdragen aan de bezetting en de genocide in Palestina. Waar KBC zich nog in bochten wrong om na talloze klachtenbrieven deze betrokkenheid uit te leggen aan haar klanten, besloot BNP gewoon te reageren dat het allemaal onzin was. Gelukkig lieten de klanten zich niet zo makkelijk wegwuiven: het onderzoek leverde al meer dan 1.000 klachtenbrieven op. En in 2026 voeren we de druk verder op…
Philippe Gijsels, hoofdstrateeg van BNP Paribas, focuste intussen liever op andere zaken. Nauwelijks een dag na de publicatie van het Palestina-rapport verscheen hij breed glimlachend in de krant met heuglijk nieuws: hij had “nog nooit zoveel investeringskansen gezien”. Vooral in grondstoffen zoals koper en goud, want die stijgen lekker in waarde. Dat BNP in mijnbouwprojecten investeert zonder sterke regels rond milieu en mensenrechten? Dat vermeldde hij er wijselijk niet bij.
Nochtans toont een nieuw rapport van Oxfam Novib, Fair Finance International en 11.11.11 hoe Europese banken blindelings miljarden investeren in mijnbouwbedrijven die betrokken zijn bij grondroof, vervuiling en gruwelijke werkomstandigheden. BNP haalt in dat rapport nog geen 4 op 10 op haar beleid rond milieu, mensenrechten en goed bestuur (ESG-criteria). En jawel: dat leidt opnieuw tot een vertrouwd BNP-resultaat: mensenrechtenschendingen.
Na eindeloze besparingen op de lagere en middenklasse besloot de federale regering een bankentaks in te voeren die geld zal kosten aan... diezelfde middenklasse
Dat alles weerhield de federale overheid er niet van om te veranderen van bank en haar rekeningen over te zetten van BPost naar BNP Paribas. De bank heeft er weer een klant bij en wij hebben weer een nieuw onderwerp om de regering op aan te spreken.
Ook besloot de federale overheid deze maand na eindeloze besparingen op de lagere en middenklasse een nieuwe bankentaks in te voeren die geld zal kosten aan … diezelfde middenklasse. Daar gaat ons positieve verhaal. De taks wordt ingevoerd op spaargelden, en aangezien banken die extra kost vermoedelijk doorrekenen, zal deze vooral de kleine spaarder raken. De kosten voor een spaarrekening dreigen te stijgen terwijl de écht rijken opnieuw buiten schot blijven.
Er is ook goed nieuws. Vooruit kondigde aan een investeringsverbod in de bezette Palestijnse gebieden te willen invoeren
In dezelfde categorie “jammerlijke financiële beslissingen”: de gedeeltelijke verkoop van Belfius. Voor wie het vergeten was: Belfius is een staatsbank. Een bank die we na de bankencrisis met belastinggeld hebben rechtgetrokken en die perfect zou kunnen dienen om te investeren in sociale projecten en klimaatoplossingen. Toch besloot de regering deze maand 20% van de bank te verkopen voor snelle opbrengsten in defensie. Ooit bedacht als een samenvoeging van België + financiën + us, een bank “van en voor ons” dus, lijkt het nu eerder een spaarpot die wordt opengebroken zodra het de politiek goed uitkomt.
Maar goed. Positief. Hoopvol. Feestdagen. Daar gingen we voor.
En er zijn wel degelijk lichtpuntjes. Zo is ons DBIO-rapport doorgedrongen bij de politiek. Vooruit kondigde aan een investeringsverbod in de bezette Palestijnse gebieden te willen invoeren. Een nieuw wetsvoorstel moet het onmogelijk maken voor financiële instellingen om direct of indirect bij te dragen aan de illegale economische activiteiten op de Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook. Banken de bezetting mee mogelijk maken? Straks hopelijk verleden tijd.
Het punt is: banken en financieel beleid kunnen wél veranderen. En dat geeft ons bij FairFin goesting. Goesting om verder te gaan, hen verantwoordelijk te houden en onze tanden nog wat dieper in de financiële sector te zetten.
Een warm eindejaar gewenst, en maak u klaar: we vertrouwen op u om de blijde boodschap verder te verspreiden aan de kersttafel.
PS: Zoek je nog een origineel kerstcadeau? Met een gift aan FairFin help je ons de banken verantwoordelijk te houden voor hun daden. En het is een stuk origineler dan wéér een nieuw paar sokken.
