KBC
Klimaatverandering
Bekijk Details
De bank sluit financiering van onconventionele olie of gas uit. Daarnaast beperkt ze financiering tot bedrijven die niet meer dan 25% van hun activiteiten in steenkool hebben. Desondanks beweert de bank dat ze momenteel geen enkele directe financiering van steenkool meer verstrekt.
KBC heeft verschillende verdragen ondertekend en scoort hierdoor punten in onze BankWijzer. Een van deze verdragen is het UN Collective Commitment to Climate Action (CCCA). Door dit te volgen, belooft de bank haar bank portfolio in lijn te brengen met het Parijs Akkoord. Desondanks weigert KBC zich aan te sluiten bij de ‘Net-Zero Alliance’, omdat ze dat te verregaand en onrealistisch vindt.
Op het gebied van klimaat heeft KBC verschillende achterpoortjes ingebouwd. Hoewel ze beweert dat ze geen financiering verstrekt voor de ontginning van nieuwe olie- en gasbronnen, beperkt ze zich in werkelijkheid enkel tot het uitsluiten van specifieke projecten. Het bedrijf zelf wordt niet uitgesloten, waardoor bestaande olie- en gasontginning kan doorgaan en extra fossiele infrastructuur kan worden gebouwd met steun van KBC. Daarnaast heeft de bank geen uitgewerkt beleid rond lobbypraktijken van de fossiele industrie.
Uit ons recentste onderzoek, ‘Belgisch geld voor nieuwe fossiele infrastructuur’ (2023), blijkt dat KBC 252 miljoen euro aan aandelen bezit in bedrijven die fossiele infrastructuur uitbreiden. Zelfs als ze deze specifieke projecten niet rechtstreeks financieren, financieren ze de bedrijven zelf wel
Biodiversiteit
Bekijk Details
Het biodiversiteitsbeleid van KBC scoort voldoende. Dit komt voornamelijk door de verschillende standaarden die de bank naleeft, zoals de International Finance Corporation (IFC) Performance Standards. Wanneer een bank deze standaarden volgt, betekent dit dat ze haar investeringsbeleid overeenstemt met de eisen van deze standaarden. Een voorbeeld van zo’n standaard is dat de bank niet investeert in bedrijven die een negatieve impact hebben op bedreigde diersoorten.
KBC’s eigen beleid, dat zou moeten aansluiten bij deze standaarden, is echter zwak en kan nog veel explicieter en gedetailleerder zijn. De bank heeft geen algemeen beleid dat investeringen in natuurvernietigende projecten uitsluit. In plaats daarvan worden enkele sectoren geselecteerd waarop vervolgens specifieke voorwaarden worden toegepast. Zo kijkt KBC bijvoorbeeld alleen naar ontbossing binnen bepaalde sectoren, zoals de productie van palmolie, in plaats van dit toe te passen op al haar activiteiten.
FairFin toonde in oktober 2021 aan hoe KBC grootschalig investeert in de distributie van wegwerpplastic. KBC investeerde voor meer dan 280 miljoen euro in enkele van de grootste gebruikers van wegwerpplastic.
In april 2021 publiceerde FairFin ook een rapport waaruit bleek dat KBC voor 480 miljoen euro financiering gaf aan multinationals in de cacaosector. Grootschalige ontbossing van beschermde oerwouden is al decennialang een bekend probleem in de toeleveringsketens van cacaogiganten zoals Mondelez en Barry Callebaut. Desondanks financiert KBC beide bedrijven.
Mensenrechten
Bekijk Details
KBC scoort voldoende op vlak van mensenrechten.
De bank onderschrijft internationale conventies zoals de OECD Guidelines for Multinational Enterprises. Hierdoor verbindt KBC zich ertoe om de bedrijven die ze financiert te verplichten om processen op te zetten om de schending van mensenrechten waar ze direct of indirect aan bijdragen, te herstellen. Toch sluit KBC niet alle investeringen uit in bedrijven die betrokken zijn bij ernstige schendingen van mensenrechten, en zijn er nog aanzienlijke lacunes in haar beleid. Zo heeft ze geen specifiek beleid over landroof en vrouwen- en kinderrechten. Verder heeft de bank geen uitdrukkelijk beleid voor bedrijven die nederzettingen mogelijk maken, inclusief hun economische activiteiten, in bezette gebieden in overeenstemming met het Internationaal Humanitair Recht.
KBC sluit financiële activiteiten uit met de meeste controversiële regimes. De lijst van deze regimes en de methodologie achter het opstellen ervan zijn niet publiek beschikbaar. Hierdoor is externe controle onmogelijk.
De internationale Don’t Buy Into Occupation-coalitie publiceerde in 2023 haar recentste rapport. Daaruit blijkt dat KBC voor meer dan een miljard euro bedrijven financiert die actief zijn in de illegale Israëlische nederzettingen op Palestijns gebied. Deze nederzettingen zijn door het internationaal recht erkend als oorlogsmisdaden. Bedrijven die daar actief zijn, lopen een groot risico om deel te nemen aan de schending van mensenrechten.
Uit onderzoek (November 2023) van CINEP, Cooperacción, CENSAT en Fair Finance International blijkt dat KBC meer dan 348 miljoen dollar aan leningen had verstrekt aan de mijnbouwgigant Glencore. Deze multinational staat bekend om haar zeer problematische activiteiten en de vele mensenrechtenschendingen die ze veroorzaakt, bovenop milieuvervuiling en corruptie.
Arbeidsrechten
Bekijk Details
Het beleid rond arbeidsrechten van KBC scoort voldoende. De score is gestegen vergeleken met de laatste analyse in 2022.
KBC behaalt het grootste deel van haar score doordat ze de International Finance Corporation (IFC) Performance Standards volgt. Hiermee engageert de bank zich om bij het financieren van projecten te controleren of er geen ernstige schendingen van arbeidsrechten plaatsvinden, zoals gedwongen arbeid of kinderarbeid.
Om haar score verder te verbeteren, moet KBC duidelijker communiceren welke arbeidsrechten ze meeneemt in haar beslissingsproces en hoe ze controleert of door haar gefinancierde bedrijven (en hun toeleveranciers) deze naleven.
Uit praktijkonderzoek van FairFin naar de cacaosector (2020) en de kobaltmijnen van Glencore (2020), komt KBC naar voren als een belangrijke financier van bedrijven betrokken bij diverse misstanden. Het beleid van KBC schiet duidelijk nog steeds tekort om in de praktijk misbruik te voorkomen. Kinderarbeid, uitbuiting en landroof blijven voorkomen in de toeleveringsketens van bedrijven die KBC financiert.
Ook in 2023 dook KBC nog op in onderzoek naar Europese financiering van mijnbouwgigant Glencore. Uit dit onderzoek blijkt dat KBC meer dan 348 miljoen dollar aan leningen had verstrekt.
Wapens uitsluiten
Bekijk Details
KBC scoort voldoende op vlak van wapenbeleid. De bank sluit de meest controversiële wapens volledig uit, zoals clustermunitie, antipersoonsmijnen, biologische en chemische wapens, en kernwapens. Bedrijven die hierin actief zijn worden op een zwarte lijst geplaatst. KBC nam ook extra voorzorgsmaatregelen omtrent de levering van wapens aan wat ze ‘controversiële regimes’ noemt. De bank wil dus niet financieel bijdragen aan wapens die worden geleverd aan instabiele regio’s of regio’s waar mensenrechten worden geschonden.
Maar er zijn nog veel hiaten in KBC’s wapenbeleid. Producten met een zogenaamd duaal gebruik (zowel militair als civiel) worden niet besproken. Ook sluit ze dodelijke autonome wapensystemen (LAWS) niet helemaal uit, en classificeert ze landen die een disproportioneel budget toewijzen aan defensie niet als ‘controversiële regimes’.
Belastingen
Bekijk Details
KBC scoort net voldoende op het thema belastingen.
De bankgroep voldoet aan de rapportagevereisten met betrekking tot haar eigen bedrijfsvoering. Ze verbiedt haar medewerkers om klanten te adviseren om belastingwetten te overtreden.
Voor de bedrijven waarin KBC zelf investeert, stelt de bank nog te weinig eisen om belastingontwijking of -ontduiking te vermijden.
Bonusbeleid
Bekijk Details
Op vlak van bonusbeleid scoort KBC onvoldoende. De bank houdt rekening met duurzaamheidsindicatoren bij het bepalen van bonussen. Hoe doorslaggevend die juist zijn, wordt echter niet gedeeld. Bovendien verstrekt KBC bonussen die 50% tot 100% van het vaste loon kunnen bedragen. Dit vergroot het risico dat managers en werknemers zich meer richten op financiële resultaten en minder op langetermijnprestaties of niet-financiële criteria.
Daarnaast is het hoogste vaste loon binnen de bank 57 keer hoger dan het laagste vaste loon, wat een aanzienlijk verschil is. De hoge bonussen en het gebrek aan transparantie over hoe deze worden bepaald, resulteren in de lage score.
Transparantie
Bekijk Details
Het transparantiebeleid van KBC scoort net voldoende.
Jaarlijks publiceert de bank een duurzaamheidsverslag en een jaarverslag.
Voor de SRI-fondsen (duurzame en verantwoorde beleggingsfondsen) geeft KBC inzicht in haar investeringspraktijken. Ze publiceert nu ook informatie over de fondsen waarin ze investeert, evenals over haar stemgedrag op resoluties van die bedrijven. Dit laat dus een toename in transparantie zien.
Desondanks ontbreekt er nog heel wat. Zo zou de bank bijvoorbeeld kunnen communiceren over welke bedrijven ze leningen verstrekt, de gesprekken die ze met hen voert, en hoe deze gesprekken haar investeringsbeslissingen beïnvloeden.
Een positief aspect is dat KBC een openbare blacklist hanteert. Dat is een beperkte lijst van bedrijven die de bank uitsluit van financiering. KBC heeft een vergelijkbare lijst voor overheden, maar maakt deze helaas niet openbaar.
Corruptie
Bekijk Details
Het corruptiebeleid van KBC is zeer goed.
KBC maakte bekend dat ze binnen haar eigen organisatie een nultolerantiebeleid hanteert ten aanzien van corruptie. Toch loopt KBC het risico indirect betrokken te raken bij corruptie, omdat de bank onvoldoende eisen stelt aan de bedrijven die ze financiert.
Gendergelijkheid
Bekijk Details
KBC’s beleid rond gendergelijkheid scoort onvoldoende.
De bank heeft op intern vlak enkele verbeteringen doorgevoerd. Zo worden er ondertussen trainingen aangeboden omtrent onder andere genderdiscriminatie. KBC streeft ernaar discriminatie en intimidatie te voorkomen en promotiekansen voor vrouwen te bevorderen. Desondanks blijft de genderkloof reëel. KBC behaalt niet eens een 30% deelname van vrouwen op het niveau van de raad van bestuur, leidinggevende functies en senior management.
De bank heeft ook geen aandacht voor gendergelijkheid in de bedrijven die ze financiert.
Bankprofiel
KBC is een universele bank met haar hoofdzetel in België. Ze komt voort uit de fusie van de voormalige Kredietbank en CERA Bank in 1998. KBC is ook zeer actief in Centraal- en Oost-Europa, waar meer dan de helft van haar 41.000 werknemers werkzaam is. KBC haalt spaargeld op, verstrekt leningen en is actief als verzekeraar. In België is KBC de tweede grootste bank-verzekeraar en heeft wereldwijd ongeveer 12 miljoen klanten. De bank is sterk gericht op kleine en middelgrote ondernemingen.
KBC zet al geruime tijd stappen naar een duurzamer beleid. Dit doet ze door bijvoorbeeld een transparante uitsluitingslijst te publiceren en regelmatig haar beleid bij te werken. Er is echter nog ruimte voor verbetering om een echt duurzaam beleid te ontwikkelen dat geen achterpoortjes openlaat en zich niet beperkt tot maatschappelijk verantwoord beleggen. Hoewel de meeste themascores zijn toegenomen, scoort de bank gemiddeld nog steeds net voldoende. Uit praktijkonderzoek blijkt dat KBC regelmatig spaargeld van haar klanten gebruikt voor schadelijke investeringen.
Bankactiviteiten stoppen niet aan nationale grenzen. Daarom is dit onderzoek gebaseerd op de gegevens van de hele bankgroep.